Ogłoszenie Elementarz początkującego grafika anty-RIPera

Toadie · 15 Lut 2010, 9:53

Elementarz początkującego grafika anty-RIPera

1. Co to jest RIP ?

a) RIP ( z ang. rip - rozerwać ) - to użycie materiałów będących pod ochroną praw autorskich. Oznacza to, że wszelkie "przeróbki", również te drobne jak dodanie podpisu, kwalifikowane są jako "łamanie praw autorskich".

b) RIP rozumiany jako łamanie praw autorskich jest również uwzględniony w świetle prawa polskiego:

Rozdział 1: Autorskie prawa osobiste
Art. 16.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu,
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Prawo bezpłatnego przytaczania urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości, przysługuje w zakresie uzasadnionym:
- wyjaśnieniem lub analizą krytyczną (jeśli na przykładzie fragmentu jakiegoś utworu wyrażamy własną opinię),
- prawami gatunku (np.: tworząc karykaturę cudzego utworu wykorzystujemy jej elementy, jednak uzasadnione jest specyficzną formą karykatury),
- nauczaniem (np.: fragmenty występujące w podręcznikach albo czasopismach popularnonaukowych). (art. 29. ust.1. ustawy)

* Zgodnie z polskim prawem autorskim do ochrony utworu, nie jest konieczne opatrywanie go jakąkolwiek adnotacją, zastrzeżeniem, notą "copyright" czy też rejestracja utworu w jakimkolwiek urzędzie.
2. Jak się uchronić przed popełnieniem RIPu ?

a) Warstwy - Większość prac graficznych składa sie z warstw. Każda warstwa jak i jej poszczególny elementy są objęte prawami autorskimi. Wszelkie ich modyfikowanie jest zabronione. Warstwy udostępniane w niektórych tutorialach, czy też instrukcjach pełnią role edukacyjne, a nie jako podstawa do dalszej pracy.

b) Udostępnione grafiki - po mimo, iż plik został rozpowszechniony w internecie zawsze należy jednak do prawowitego właściciela. Zanim z niego skorzystasz upewnij się , że właściciel wyraził zgodę na edycję/wykorzystanie jego pracy.

c) Stocki - Często szukając stocków zaglądamy do Photobucketów, paczek i nie zastanawiamy się wtedy nad prawami autorskimi (w przypadku przeszukiwaniu stron internetowych przy pracy powinniśmy znaleźć stosowny komentarz - czy praca nadaje się do użytku). Bardzo często w takich paczkach znajdują się nie tylko zdjęcia, ale gotowe już kompozycje, które bez namysłu wykorzystujemy bo tego właśnie brakowało naszej pracy.
Dlatego przed wykorzystaniem czegoś, nawet znalezionego w wyszukiwarce pod hasłem "free stock" należy się zastanowić czy nie łamiemy w tym momencie praw autorskich.
3. Copyright i Creative Commons

Warto nadmienić, że istnieje kilka 'licencji', czyli swoistych umów między autorem pracy, a użytkownikami, słuchaczami, czy też widzami. Dwie najpopularniejsze licencje to tak zwany "Copyright (C)" oraz "Creative Commons - CC":

a) Copyright - autor zastrzega sobie prawo do kopiowania, modyfikowania, rozpowszechniania, czy też ogólnie pokazywania swojej pracy. Jest to licencja 'domyślna', stosowana w Polsce w wypadku, gdy żadne informacje o możliwościach wykorzystania nie są dane. Warto również nadmienić, że taka licencja przysługuje także autorowi sygnatury/avatara/pracy graficznej nawet, gdy tą pracę zrobi dla kogoś. To, że możesz nosić jakąś pracę nie znaczy, że uzyskujesz do niej jakiekolwiek prawo.
Więcej o copyrighcie: [Prawo autorskie - Wikipedia, wolna encyklopedia]

b) Creative Commons - licencja 'creative commons' oznacza 'niektóre prawa zastrzeżone'. Oznacza to, że autor zrzeka się 'monopolu' na swoje prawa (czyli przekazuje część swoich praw innym), pozostając jednocześnie przy pozostałych prawach. Licencja ta stanowi kompromis pomiędzy Copyrightem, a zrzeczeniem się całkowitym praw autorskich. CC występuje w kilku wersjach i jest ostatnimi czasy coraz popularniejsza.
Więcej o creative commons: [Licencje Creative Commons - Wikipedia, wolna encyklopedia]
4. Jakie są konsekwencje prawne RIPu ?

Rozdział 8: Ochrona autorskich praw osobistych
Art. 78.
1) Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy - zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny. (...)

Art. 115.
1) Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
2) Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystyczne wykonanie albo publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie (...)

Oczywiście autorzy małej pracy graficznej z forum niezbyt często posuwają się tak daleko w dzialaniach, ale - gdyby tylko chcieli - mają taką możliwość. Prawo jest w tym wypadku w większości krajów jednomyślne, więc nieważne jest, czy kradziony materiał pochodzi z Afganistanu, Polski, czy też USA. Środkowiska graficzne tworzą zwykle osoby, które są ze sobą w kontakcie oraz dbają o swoje wzajemne interesy. Może się więc okazać, że kradnąc prace z jednego forum, zostaniemy zablokowani na wszystkich forach graficznych jakie znamy.
5. Dozwolone, darmowe materiały

W Internecie można znaleźć o wiele legalnych stron z dozwolonymi, darmowymi materiałami, jednak większość wymaga rejestracji, a i na tych stronach należy zwracać uwagę czy nie pojawia się czasem adnotacja autora co do dostępności pliku.

__________________________________________________________

Elementarz stworzony dzięki uprzejmości autorów elementarza grafika anty-ripa i-point

Udostępnij